2022-08-02

Gĭng-dáng-nĭk Pelosi (Buôi-lò̤-să̤) buóh kó̤ Dài-uăng, cuòng-sié-gái buóh páh-tióng liông. Gó̤-lŏk-buŏ nguāi dŭ káung mâ̤ lŏ̤h, bē-lēng lì bē-lēng kó̤. Kī ngô-găng cā, hô-gê̤ṳng gŭng-kṳ̆ ô páh-ché̤ṳng gì siăng-ĭng. Bók-guó sê lṳ̆k-gŭng, bêng-chiā ī-sèng cā-kī-tàu gì-sĭk iâ ô tiăng-giéng diŏh páh-ché̤ṳng, gó-chṳ̄ ĭng-găi mò̤ sié-nó̤h dâi-cié.

Mì-séng Bèng-īu-kuàng cêng chiông buóh có̤-cáik, huák iā sâ̤ dèu gì gŏ̤, gŏ̤-chióng Dài-uăng huòi-gŭi Dâi-lṳ̆k huài-bô̤, Dài-uăng ìng-mìng ô nuâi hâing-hók, Hók-gióng ìng-mìng ô nuâi hĭng-hông. Iā sâ̤ Hók-gióng-nè̤ng gōng, mâ̤ giăng, páh-tióng kēng-dêng ô dâi-gá, huák huăk-kiĕ gì kēng-giāng gì biēu-cìng. Dāng káng ĭ-gáuk-nè̤ng iông-sék, nâ gáe̤k nè̤ng niăh kó̤ có̤ dâi-gá, kō̤-nèng dŭ cêng guŏng-ìng, giéng-gáe̤k cê-gă sṳ̄-dáik-gì-sū.

Hók-gióng-nè̤ng dó̤i Dài-uăng gì gāng-cìng cêng hók-căk, siŏh huŏng-miêng ó̤i sŏng-duòng cê-gă gâe̤ng Dài-uăng ô nuâi chiông, ô nuâi chĭng, sê cê-gă-nè̤ng; siŏh huŏng-miêng bô gōng Hók-gióng ké̤ṳk Dài-uăng dăng-dáung kó̤. Dài-uăng-nè̤ng huák-diĕng, Hók-gióng-nè̤ng cêu mâ̤ huák-diēng: hĭ-gĭ duâi-páu gá guó-kó̤, pé-sāi-duâi gì siàng-kṳ̆ buóh kī siŏh cô̤ gì sĭng chuó dŭ mò̤ bâing-huák; duô lā̤ dŭ-sê siŏh-giāng lâng-nà̤, gó giăng Ciōng Gái-sĭk dò̤ kó̤ có̤ hĭ-gĭ pàu-dô̤. Gó-chṳ̄ dŭ guái Dài-uăng. Dài-uăng gì ông-dà̤ nâ gāi-giók, Hók-gióng chṳ̄-káik gĭng-cá̤ dâi-huák-diēng, Guōng-dĕ̤ng Hiŏng-gē̤ng gáe̤k nguāi kiê-bĕng, cuòng-sié-gái dŭ gōng Hók-gióng-uâ, “Ài piàⁿ chiah ē iâⁿ” muōng lì muōng guók-cié-huá.

Â-dáu pŏ̤-dò̤-duâi-ṳ̄, dài-dŏng kău lā̤ bóng-ché̤ṳng gì siăng. Nguāi káh-dièu-bŏng buóh kó̤ Hiŏng-gē̤ng lāu, cĭ-sèng iók diŏh gĭng-dáng, nàng-gă gūi-ciáh giàng-nguôi kó̤ pàng-lâng, ké̤ṳk ĭ ciēng-hèng. Dê-diēng gēng diŏh Dĕ̤ng-gă̤-kāu. Nguāi dīng ṳ̄ sák, sì-bók-sì lău siŏh lău chīu-gĭ; nâ-sê gōng ngiê-dāu ṳ̄ mò̤ sák, muōng dâung muōng duâi, Mì-séng, Mì-báuk gà̤-dēng, iâ-sê muōng có̤ muōng nâu-iĕk. Sié-nó̤h Mī-guók lâu-iĕu-bò̤ (老妖婆) chuáng-huōng (竄訪) Dài-uăng, Dài-uăng-nè̤ng dŭ giàng chók káung-ngiê; sié-nó̤h Dài-uăng gì gīng-chák dái dâi-gă-nè̤ng có̤ huòng-kŭng iēng-liêng; gó ô gì gōng Dài-uăng-nè̤ng kó̤ chiĕu-chê sŏng-páh, chiōng nó̤h, hô̤ lā̤ lìng-nguòng-gáiu (零元購), mā̤ nó̤h mò̤ cièng gì, cĭng gì gā gì: ciŏng-uâng gì īng-piéng muāng-chék-ché̤ṳ tuòng.

Ī-sèng nguāi ô dùng-hŏk gōng, Dài-uăng ká̤-ká̤ lì gāi-huóng kó̤, ciŏng-uâng Bàng-uâ ô tūng-ciéng gá-dĭk, nàng-gă ô iŭ-sié, kō̤-gŭng ák-lĭk gēng kó̤, kó̤ Dài-uăng kiâ̤ gĭ-guăng. Nguāi chiéu gōng, ô bá-bá iŭ-sié, Dài-uăng-nè̤ng gōng Â-nàng-uâ, gōng Káik-gă-uâ, ô gōng Bàng-uâ gì dŭ gáe̤k Â-nàng-giāng dùng-huá kó̤, táu-dā̤ mò̤ gōng, lùng mâ̤ diŏh nṳ̄. Ĭ siōng siŏh siōng, à ià, ciáng-sê ciŏng-uâng, huòi diŏh găk Dài-uăng hō̤-hō̤ tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ. Gái káng gĭng-dáng Â-nàng gì uōng-mìng, ĕng lā̤ gōng sié-nó̤h, buóh sáe̤ng ké̤ṳk Dài-uăng-nè̤ng siŏh guó uâ, “塞林木”, cêu-sê sá nṳ̄ nā̤ gì é-sé̤ṳ. Káng guó kó̤ Â-nàng-nè̤ng ô káng-giéng diŏh cê-gă gì tūng-ciéng gá-dĭk, káng lā̤ iā cĭng iā cĭng.

Giàng chók kó̤ dák-dĭk. Kāng-muòng ngiê-dāu, duô-bĕng gĕ̤ng-bĭng, làu-bùng dâi-hâ kī gà̤ng-gà̤ng gì, chāi-ngà̤ có̤ guŏng-guŏng-liông-liông gì. Gāi-gáik-kăi-huóng gáu hiêng-káik, Hók-gióng â̤ huák-diēng gāu ciŏng-uâng dê-buô, nè̤ng gōng sê chĭng-chiông hāi-siông gì pŏ̤-lâung, ô lŏ̤h cêu ô kī. Nguāi â̤ giăng bók-guó sê pŏ̤-lâung gà̤-dēng gì cūi-puŏk, có̤ siŏh â cêu páh mò̤ kó̤.

Dáng-sê Hók-gióng-nè̤ng dŭ mâ̤ giăng ciā-cuòi páh mò̤ kó̤. Mì-séng gì bèng-īu huák gō̤-chiéu gì dù, gōng ngiê-dāu nè̤ng gó náng Hók-gióng buóh páh-tiông kó̤ iā gīng-diŏng, giék-guō Hók-gióng-nè̤ng dŭ găk lā̤ siăh dà gōng pă. Nguāi kō̤-nèng Hók-gióng-cĭk gáe̤k nè̤ng dṳ̀ dâi kó̤, giăng sī kó̤. Nguāi â̤ giăng nguāi gì chuó-lā̤-nè̤ng, nguāi gì káh-tièu-bŏng, nguāi gì chuó-bĕng hiŏng-lī, nguāi â̤ sṳ̆k gì nè̤ng, sêu gáu siŏng-hâi. Nguāi gì siâ-kṳ̆, nguāi gì siàng-chê, nguāi găk cē̤-sē̤ buók duâi, găk cē̤-sē̤ chiéu guó tiè guó, giàng guó cē̤-sē̤ gì gă̤-tàu háe̤ng-gáe̤k. Nàng-gă chŭng-tiĕng kó̤ káng huă, ŏ̤h lā̤ buŏng tò̤-huă gâe̤ng ĕng-huă; iĕk-tiĕng â̤ bê diŏh ngṳ̆k-làng hiŏng, tiăng-giéng lùng-sùng-gū gì siăng; chĭu-tiĕng kó̤ bà-săng, muāng-săng dŭ sê sṳ̀ng-chĭu-luŏh; chéng-tiĕng cūi-siĕng-huă bà̤ dà-dó̤h lā̤, gái mā̤ siŏh buòng gì Hók-gék ĕng să-huák biĕng-dău: cuòi sê nguāi găk cē̤-sē̤ dô-guó gì siŏh nièng sé-gié. Hiêng-káik gōng páh-tiông, cá-dâng siŏh lăk siŏh lăk dâung-giâ-lì, nguāi sṳ̆k-sék gì ciā ék-chiék, cêu huŏi-hĭ-iĕng-miĕk kó̤ lāu. Dài-uăng-nè̤ng iâ sê ciŏng-uâng siōng bà?

Sŏ̤h-nièng-màng Dài-hāi cìng-huóng cêng gīng-diŏng, ciéng-gĭ sèu-sèu buŏi, siăng-ĭng cêng duâi. Ò̤-nàng gì sé̤ṳk-siá-nè̤ng cêng hĭng-hông, gōng, ái-iā, hiêng-káik siŏh tiăng-giéng diŏh ciā hĭ-gĭ gì siăng-ĭng nguāi cêu cêng huăng-hī, sê n̂g-sê buóh dò̤ giâ Dài-uăng lāu. Nguāi gōng nṳ̄ mâ̤ giăng cá-dâng páh guó-lì? Ĭ gōng giăng sié-nó̤h, cá-dâng gó muôi buŏi nuâi huông, cêu ké̤ṳk nàng-gă Gāi-huóng-gŭng làng kó̤. Nguāi gōng nâ giăng uâng-ék. Ĭ gáing-gáing hĭng-hông kó̤, gōng ciŏng-uâng cêu kō̤-ī ū-tūng lāu; nguāi nâ sê hĭ-hèng-uòng, dék hō̤ ĭ páh guó-lì, ciā gióng gŭng lĭk ngiĕk gì gĭ-huôi cêu lì lāu, ái-iā, cuòi sê gūi dēng gì gŭng-gŭng-ciŏng lī. Nguāi siōng ĭ gōng lā̤ cêng kĭng-sĕ̤ng, ĭ nâ bók-guó siŏh ciáh hŏk-sĕng, iâ n̂g-sê hĭ-hèng-uòng, dŏng-cĭng páh-tióng kó̤, dĭk-ciék cāu siông-duô, gāi-uâng ĭ-siòng huòi Dṳ̆ng-nguòng. Nguāi lī, nguāi chuó cêu găk cē̤-sē̤, nguāi bié diê-sē̤ kó̤?

Gáu guāng-dáing lāu. Káh-tièu-bŏng iâ mâ̤ giăng páh-tiông. Nguāi gōng giăng sī lāu, ĭ-gáuk-nè̤ng gōng kēng-diâng mâ̤ páh. Nguāi gōng lāu iā sâ̤ dăng-sĭng gì uâ, bók-muāng gì uâ, káh-tièu-bŏng tì-sīng nguāi siăng-ĭng nâung nék-giāng. Biĕng-dău dŭ-sê Hók-cĭu-nè̤ng, nguāi gōng gì ĭ-gáuk-nè̤ng dŭ â̤-báik tiăng. Cī-hō̤ nó̤h dŭ n̂g gōng, siăh nṳ̆k chuók tŏng. Ciā ià-cī-giĕ diĕng-diĕng gì iā hō̤ siăh, siăh diē kó̤ iā hâing-hók, hùng-nó̤h dŭ mâ̤ gé kó̤. Káh-tièu-bŏng káng lā̤ nguāi chiéu, éng gōng, siăh diē iā hiŏng hō̤.

Siăh uòng, nàng-gă mā̤ nāi-dà, láuk giâ dê-hâ siŏng-diòng uàng siŏh uàng. Káh-tièu-bŏng dò̤ chók chīu-gĭ káng hòng-băng, chiéu lā̤ gōng, ài-hák, cē̤-sē̤ ô siŏh băng sìng-bé hĭ-gĭ kī-buŏi lāu à, hióng lā̤ Dài-uăng lā̤ buŏi à. Gĭng-màng nàng-gă cêu lì káng siŏh káng, Dṳ̆ng-guók Mī-guók diê-nè̤ng sê cāi-lâu-hū hák. Lêng siŏh ciáh gó̤ nguāi n̂g-sāi gīng-diŏng, nâ kŭi páh, cē̤-sē̤ cêu-sê ìng-huòng gĕ̤ng-tiàng. Nguāi gōng, dáng-sê nguāi ŭng gó găk chuó lā̤, ĭ hiêng-káik ī-gĭng kó̤-káung lāu. Ĭ-gáuk-nè̤ng iâ mò̤ có̤-siăng kó̤.

Duōng-chuó ī-hâiu, nguāi bă iâ gōng, Dài-uăng buóh páh-tióng lāu à! Siăng-ĭng cêng duâi. Nguāi “ái” lāu siŏh siăng mò̤ éng ĭ. Guó lāu nék òng, nguāi bă kó̤ sā̤ tŏng, nguāi mă gōng, nṳ̄ bă giăng sī kó̤, giăng Hók-gióng páh-tióng. Nguāi buóh káng Mì-báuk, mò̤ bâing-huák sáuk-sĭng. Chīu-gĭ ô duāng-séng, sê Ià-mī. Ĭ cêng kū-tóng, ĭng-ôi ciòng-sié-gái dŭ ĕng lā̤ kuòng-huăng. Ĭ â̤ sṳ̆k gì nè̤ng gâe̤ng ĭ gōng, Hók-gióng cī gūi nĭk uōng-lŏk buóh hŭng kī kó̤. Ĭ muóng nguāi:

Nàng-gă sṳ̆k-sék gì cī biĕh sié-gái, â̤ mâ̤ biéng kó̤?

Nguāi huòi ĭ: “Mò̤ dâi-cié, mò̤ guăng ĭ ciŏng biéng, nàng-gă chīu kĕng lā̤ chīu, có̤-dêng káng ĭ biéng.”

Nàng-gă gó gōng lāu iā sâ̤ iā sâ̤. Ék-dĭk dīng, ék-dĭk dīng gáu Pelosi gáung-lŏ̤h Dài-báe̤k, mìng-cé̤ṳng gĕk-dô huăng-ngìng. Twitter gà̤-dēng #Taiwan uâ-dà̤ â-dā̤, dŭ-sê Dṳ̆ng-guók-nè̤ng găk lā̤ huák īng-piéng, īng-piéng diē-sié, cá-dâng siŏh lăk siŏh lăk dâung giâ-lì, Dài-báe̤k huŏi-hĭ-iĕng-miĕk. Mì-báuk gó sê mò̤ bâing-huák sáuk-sĭng. Guó lāu iā òng iā òng, ciáng sáuk chók Hù Sék-céng gōng-uâ, gó ô bék gì muòi-tā̤ gōng uâ. Ĭ-gáuk-nè̤ng gōng, nàng-gă buóh ī tó̤i ùi céng, gōng niè-giāng-gŏ̤-giāng siông cáu, iâ diŏh dīng gáu nè̤ng-káh giàng kó̤, muòng guŏng kó̤ ī-hâiu gái páh. Gáu buáng-màng, sōng-buó nàng-gă mâ̤ sāi mā̤ diē Dài-uăng gì siăh gì nó̤h. Uōng-mìng gōng, gó náng ĭ-gáuk-nè̤ng mièng-dáng kăi-sṳ̄ cêu diŏh có̤ hŏk-sŏng lāu, gáu muōi gó sê ciŏng-uâng? Iók-héng.

Nguāi siōng kī có̤ sá̤ gì sèng-âu, hŏk-dòng ô gì sèng-âu có̤ siŏh â sŏng-buó, â-dáu buóh có̤ uăk-dông, n̂g-sāi siông dòng lāu, huòi cā-kī-tàu gì kuó, nàng-gă sĭng-sê̤ṳ dŭ â̤ buŏi gáu kāng-muòng ngiê-dāu, gâe̤ng gáh-biáh-ôi gáh-biáh-dó̤h tău tău lióh gōng uâ, cêng chiông có̤ cáik siŏh iông. Gĭng-dáng dâi-gă-nè̤ng cī-măng hĭng-hông, iâ sê siŏh cṳ̄ng bóng gá bà. Chṳ̆-iòng gōng mièng-dáng gó diŏh có̤ hŏk-sŏng, gó diŏh kó̤ siông băng. Bók-guó hŏk-sĕng hiêng-káik bóng sṳ̄-gá, ô èng mò̤ dâi có̤, dó̤ sê kō̤-ī ciŏng tĕ̤k-cṳ̆ sèng-âu ŏ̤h diŏh gì “dáiu-cĕng”, ĕng gáu siŏh giông bô siŏh giông gì “guók-cié dâi-sê̤ṳ” gà̤-dēng lāu.

Săng-nguŏk

Like this:

Cancel reply

2022-08-02

Like this:

Cancel reply

Discover more from Săng-nguŏk